Wanneer een debiteur ondanks herhaalde aanmaningen niet betaalt, kan een schuldeiser overgaan tot beslaglegging. Dit is een juridische maatregel waarmee goederen, geld of andere bezittingen van de schuldenaar tijdelijk worden vastgezet om een openstaande schuld veilig te stellen of te innen.
Beslaglegging kan een ingrijpende stap zijn, zowel voor degene die de vordering probeert te innen als voor de partij bij wie beslag wordt gelegd.
Voor ondernemers komt dit onderwerp vaker voor dan gedacht. Denk aan klanten die structureel te laat betalen of helemaal niet reageren op facturen. In zulke gevallen kan beslaglegging het laatste redmiddel zijn om uw recht te halen. Toch is het belangrijk om te weten wanneer beslaglegging mogelijk is, hoe de procedure verloopt en welke rechten u heeft als schuldeiser of schuldenaar.
Bij Intercash begeleiden we ondernemers in elke fase van het incassotraject, van een eerste aanmaning tot juridische maatregelen. Wij zorgen ervoor dat u juridisch sterk staat, met duidelijke communicatie en zonder onnodige kosten.
Wat is beslaglegging precies?
Beslaglegging is een juridische maatregel waarmee eigendommen of tegoeden van een schuldenaar tijdelijk worden vastgezet, zodat deze niet kunnen worden verkocht, overgedragen of opgenomen. Het doel is eenvoudig: zekerheid creëren dat een openstaande schuld uiteindelijk betaald kan worden.
Alleen een gerechtsdeurwaarder mag beslag leggen, en dit gebeurt altijd op basis van een gerechtelijke titel, zoals een vonnis, dwangbevel of notariële akte. In sommige gevallen kan een rechter toestemming geven om alvast beslag te leggen voordat er een uitspraak is gedaan. Dat noemen we conservatoir beslag.
Voor de schuldenaar betekent beslag dat er tijdelijk geen beschikking is over de in beslag genomen goederen of rekeningen. Voor de schuldeiser biedt het juist bescherming: het voorkomt dat de tegenpartij waardevolle bezittingen verkoopt of verduistert voordat de schuld kan worden geïnd.
Wat is het verschil tussen conservatoir en executoriaal beslag
Er bestaan twee hoofdvormen van beslaglegging, die elk een andere juridische status hebben:
- Conservatoir beslag:
Dit is een voorlopige maatregel die wordt toegepast voordat de rechter uitspraak heeft gedaan. De schuldeiser vraagt de rechter om toestemming om alvast beslag te leggen, zodat de kans op betaling later niet verdwijnt. Het beslag blijft “in de wachtstand” totdat er een vonnis is. - Executoriaal beslag:
Dit type beslag volgt na een gerechtelijk vonnis of een dwangbevel. De gerechtsdeurwaarder mag de in beslag genomen goederen of tegoeden dan daadwerkelijk verkopen of innen. Met andere woorden: het vonnis wordt in deze fase ook echt uitgevoerd.
Beslaglegging is dus niet zomaar iets wat een bedrijf of persoon op eigen initiatief kan doen. Het is een zorgvuldig juridisch proces met duidelijke waarborgen voor beide partijen.
Wanneer mag er beslag worden gelegd?
Vereisten en voorwaarden voor beslaglegging
Beslaglegging is een zwaar middel en mag daarom alleen plaatsvinden onder strikte wettelijke voorwaarden. In de meeste gevallen is er een gerechtelijke titel nodig, bijvoorbeeld een vonnis van de rechter, een dwangbevel of een notariële akte waarin de betalingsverplichting is vastgelegd.
Een beslag wordt uitgevoerd door een gerechtsdeurwaarder, nooit door de schuldeiser zelf. De deurwaarder overhandigt het officiële beslagexploot en informeert zowel de schuldenaar als eventueel betrokken partijen (zoals de bank of werkgever).
Bij conservatoir beslag is daarnaast toestemming van de rechter vereist. De schuldeiser moet aantonen dat er een reëel risico bestaat dat de schuldenaar zijn bezittingen zal onttrekken aan verhaal. Pas na goedkeuring mag de deurwaarder het beslag uitvoeren.
Het doel van deze regels is om misbruik te voorkomen en ervoor te zorgen dat beslaglegging alleen wordt toegepast als er een duidelijke juridische grondslag bestaat.
Rechten en plichten van schuldeiser en schuldenaar
Zowel de schuldeiser als de schuldenaar hebben bij beslaglegging wettelijke rechten en plichten.
- Voor de schuldeiser:
De schuldeiser heeft het recht om zijn vordering veilig te stellen, maar moet de juiste juridische route volgen. Onrechtmatig beslag kan leiden tot schadevergoeding. - Voor de schuldenaar:
De schuldenaar moet het beslag respecteren en mag de betreffende goederen of tegoeden niet meer gebruiken of verkopen. Tegelijkertijd heeft hij het recht om verzet aan te tekenen als het beslag onterecht is gelegd of disproportioneel is.
Wanneer een beslag ten onrechte blijkt te zijn opgelegd, kan de schuldenaar bovendien schadevergoeding eisen. Om die reden is het cruciaal om beslaglegging altijd te laten uitvoeren door een ervaren incassopartner met juridische kennis, zoals Intercash.
Soorten beslaglegging
Niet elk beslag is hetzelfde. Afhankelijk van de situatie, het type schuld en de eigendommen van de schuldenaar kan de deurwaarder verschillende vormen van beslaglegging toepassen. Elke vorm heeft zijn eigen juridische gevolgen en procedure. Hieronder bespreken we de meest voorkomende soorten beslag.
Beslaglegging op loon of inkomen
Bij een loonbeslag wordt een deel van het salaris of de uitkering van de schuldenaar ingehouden door de werkgever of uitkeringsinstantie. Dit bedrag gaat rechtstreeks naar de schuldeiser, totdat de schuld volledig is afgelost.
De wet bepaalt dat een schuldenaar altijd een beslagvrije voet moet overhouden, het minimumbedrag dat nodig is om in de basislevensbehoeften te kunnen voorzien. De hoogte daarvan hangt af van factoren zoals inkomen, gezinssituatie en huur- of zorgkosten.
Voor ondernemers is loonbeslag vooral relevant als zij personeel in dienst hebben. Wanneer op het loon van een werknemer beslag wordt gelegd, is de werkgever verplicht hieraan mee te werken.
Beslaglegging op bankrekening
Bij bankbeslag (ook wel derdenbeslag genoemd) bevriest de deurwaarder tijdelijk de bankrekening van de schuldenaar. Het saldo dat op dat moment aanwezig is, wordt vastgezet en kan, na een vonnis, worden gebruikt om de vordering te voldoen.
Voor particulieren kan dit betekenen dat zij tijdelijk niet bij hun geld kunnen. Voor bedrijven kan bankbeslag direct grote gevolgen hebben voor de liquiditeit en bedrijfsvoering. Daarom wordt deze vorm van beslaglegging meestal pas toegepast wanneer andere incassomaatregelen geen effect hebben gehad.
Beslaglegging op roerende en onroerende zaken
Bij roerende zaken gaat het om goederen die verplaatsbaar zijn, zoals voertuigen, inventaris, machines of waardevolle bezittingen. De deurwaarder beschrijft deze goederen in een proces-verbaal en kan ze, na een gerechtelijk vonnis, laten verkopen op een executieveiling.
Onroerende zaken zijn vaste bezittingen zoals huizen, bedrijfsgebouwen of grond. Dit is de meest ingrijpende vorm van beslaglegging en vereist altijd een gerechtelijke titel. De verkoop van onroerend goed vindt plaats onder toezicht van de rechter en de notaris.
Beslaglegging kan dus verschillende vormen aannemen, maar het doel blijft hetzelfde: het veiligstellen of innen van openstaande vorderingen. Het is belangrijk dat deze stappen zorgvuldig en juridisch correct worden gezet, om onnodige schade of vertraging te voorkomen.
De procedure van beslaglegging stap voor stap
Beslaglegging is geen actie die zomaar ineens plaatsvindt. Er gaat een zorgvuldig juridisch proces aan vooraf, waarin verschillende stappen worden doorlopen. Hieronder vindt u een overzicht van hoe het proces in de praktijk verloopt, van de eerste aanmaning tot de daadwerkelijke uitvoering door de deurwaarder.
Stap 1: Aanmaning en sommatie
Voordat een schuldeiser beslag kan laten leggen, moet de schuldenaar eerst schriftelijk in gebreke zijn gesteld. Dat gebeurt via een aanmaning of sommatiebrief, waarin de debiteur nog één keer de kans krijgt om de openstaande factuur te betalen binnen een redelijke termijn.
Deze stap is niet alleen wettelijk verplicht, maar vaak ook effectief: veel betalingsachterstanden worden alsnog opgelost zodra duidelijk wordt dat verdere stappen dreigen.
Stap 2: Gerechtelijke procedure
Als betaling uitblijft, kan de schuldeiser een gerechtelijke procedure starten bij de rechtbank. De schuldenaar ontvangt dan een dagvaarding waarin de vordering wordt toegelicht. Na beoordeling van de zaak doet de rechter uitspraak.
In sommige gevallen kan de schuldeiser al vóór deze uitspraak toestemming krijgen om conservatoir beslag te leggen, zodat de schuldenaar zijn vermogen niet kan wegsluizen.
Stap 3: Vonnis of dwangbevel
Wanneer de rechter de vordering gegrond verklaart, ontvangt de schuldeiser een vonnis. Dat vonnis vormt de juridische basis om daadwerkelijk beslag te leggen, het zogeheten executoriaal beslag.
Bij een overheidsvordering, zoals openstaande belastingen of boetes, is soms geen vonnis nodig: de overheid kan handelen op basis van een dwangbevel.
Stap 4: Uitvoering door de deurwaarder
De gerechtsdeurwaarder voert het beslag uit. Dat kan bijvoorbeeld op het loon, de bankrekening of eigendommen van de schuldenaar zijn. De deurwaarder overhandigt een officieel beslagexploot en zorgt ervoor dat alle betrokken partijen worden geïnformeerd.
Als de schuld niet vrijwillig wordt betaald, kan de deurwaarder overgaan tot executoriale verkoop van de in beslag genomen goederen of overdracht van gelden aan de schuldeiser.
Een goed uitgevoerde beslagprocedure vereist nauwkeurigheid, juridische kennis en ervaring. Fouten kunnen leiden tot ongeldige beslaglegging of schadeclaims. Daarom is het verstandig om dit proces altijd te laten begeleiden door een deskundige partij.
Wat kunt u doen bij beslaglegging?
Een beslaglegging kan grote gevolgen hebben, zowel voor particulieren als voor ondernemers. Toch betekent beslag niet altijd dat alles verloren is. Er bestaan verschillende juridische en praktische mogelijkheden om de schade te beperken of het beslag zelfs ongedaan te maken.
Bezwaar maken of verzet aantekenen
Wanneer u meent dat het beslag onterecht is gelegd, kunt u hiertegen bezwaar maken of verzet aantekenen. Dat doet u via een advocaat, die namens u een verzoek indient bij de rechtbank.
Bezwaar is bijvoorbeeld mogelijk wanneer:
- De vordering al (deels) is betaald;
- Er fouten zijn gemaakt in de procedure;
- De waarde van het beslag buiten verhouding staat tot de schuld;
- De beslagvrije voet niet correct is toegepast (bij loonbeslag).
De rechter beoordeelt vervolgens of het beslag terecht en proportioneel is. Als blijkt dat het beslag ten onrechte is gelegd, kan het worden opgeheven en kan de beslagleggende partij aansprakelijk worden gesteld voor eventuele schade.
Betalingsregeling treffen om beslag te voorkomen
In veel gevallen is het verstandiger om voordat het tot beslaglegging komt, een betalingsregeling af te spreken met de schuldeiser. Dit biedt rust en voorkomt verdere juridische stappen en kosten.
Een betalingsregeling houdt in dat u de openstaande schuld in termijnen aflost binnen een afgesproken periode. Zodra de schuldeiser vertrouwen heeft in de naleving van de regeling, wordt het beslag meestal opgeschort of helemaal niet uitgevoerd.
Voor ondernemers kan een goed onderbouwd voorstel, bijvoorbeeld met een overzicht van inkomsten, uitgaven en verwachte betalingen, overtuigend zijn om de tegenpartij tot overeenstemming te brengen.
Kosten van beslaglegging
Een beslaglegging brengt altijd kosten met zich mee. Omdat het een formele juridische procedure is, worden er verschillende partijen ingeschakeld, zoals de deurwaarder en soms de rechtbank. Het is daarom belangrijk om te weten wie deze kosten betaalt en in hoeverre ze kunnen worden verhaald op de schuldenaar.
Wie betaalt de kosten van een beslaglegging?
In principe worden de kosten van beslaglegging voorgeschoten door de schuldeiser, die het beslag laat leggen. Denk aan deurwaarderskosten, griffierechten (bij een gerechtelijke procedure) en eventuele advocaatkosten. Wanneer de rechter de schuldeiser in het gelijk stelt, kunnen deze kosten worden verhaald op de schuldenaar.
Wat valt er onder deurwaarderskosten?
Deurwaarderskosten omvatten onder meer:
- Het opstellen en betekenen van het beslagexploot;
- Kosten voor administratieve handelingen en communicatie;
- Eventuele kosten voor opslag, taxatie of verkoop van goederen bij executieverkoop.
Deze tarieven zijn wettelijk vastgelegd in het Besluit tarieven ambtshandelingen gerechtsdeurwaarders (Btag), waardoor er geen willekeur kan ontstaan.
Let op bij onterecht beslag
Wanneer achteraf blijkt dat het beslag onterecht is gelegd, kunnen de gemaakte kosten niet op de schuldenaar worden verhaald. Sterker nog: de schuldeiser kan in dat geval aansprakelijk worden gesteld voor de schade die de schuldenaar heeft geleden. Daarom is een zorgvuldige juridische voorbereiding essentieel.
Beslaglegging voorkomen met Intercash
Een beslaglegging is altijd een uiterste maatregel. In de meeste gevallen kan een incassoprobleem al veel eerder worden opgelost zonder juridische stappen en zonder schade aan de relatie met uw klant. Intercash helpt ondernemers om op een professionele en doeltreffende manier grip te houden op openstaande vorderingen, zodat beslaglegging vaak helemaal niet nodig is.
Voorkomen is beter dan genezen
Door tijdig in te grijpen bij betalingsachterstanden voorkomt u dat zaken escaleren. Onze incassospecialisten monitoren het hele traject: van de eerste herinnering tot een mogelijke gerechtelijke procedure. Dankzij onze no cure no pay-aanpak betaalt u alleen bij resultaat.
Persoonlijk, transparant en effectief
Bij Intercash weet u altijd waar u aan toe bent. Wij hanteren transparante tarieven, geven duidelijk advies en zorgen dat u snel resultaat ziet. Zonder abonnementen of verborgen kosten.
